Het Toscaanse wijnstadje Montepulciano zit met een gigantisch probleem. Een paar honderd kilometer verder in de Abruzzen zijn ze erin geslaagd de wereld te veroveren met de naam van hun stad. Al is montepulciano daar een druif. Kan u nog volgen?
Welke wijndrinker kent de naam Montepulciano niet? De ene denkt aan een pittoresk stadje in Toscane, de andere aan een druif, en nog een andere aan een wijn. En nog straffer: iedereen heeft gelijk! In de Abruzzen is montepulciano een druivensoort die floreert op de glooiende hellingen tussen de Appenijnen en de Adriatische Zee. De rode wijn die ze ermee maken heet Montepulciano d’Abbruzo. Op zich geen enkel probleem, ware het niet dat ze in het Toscaanse Montepulciano ook wijn maken van een heel andere druif: de Prugnolo Gentile, een variant van sangiovese. Hoe komt dat? Lees verder onder de foto.
“Het is de schuld van de Medici”, zegt Virginie Saverys van wijndomein Avignonesi in Montepulciano. De zestiende-eeuwse heersers van Firenze en Toscane namen druiven mee naar hun nieuwe landgoed in de Abruzzen. “Als eerbetoon aan de stad van herkomst hebben ze die druif de Montepulciano van de Abruzzen genoemd” vult Saverys aan. Een beetje zoals Brugge het Venetië van het noorden is en Eddy Wally The Voice of Europe. Venetië noch Frank Sinatra zaten te wachten op deze vergelijking en ook Montepulciano niet. Want niet de Toscaners wel de Abruzzers maakten van Montepulciano een klinkend wereldsucces.
David tegen Goliath
Welke rode wijn serveert Alitalia sinds mensenheugenis op zijn vliegtuigen? Welke wijn vind je in elke supermarkt aan een bodemprijs? Welke druif levert hectoliters acceptabele wijn op zonder veel inspanning van de teler? Het wordt een saai riedeltje dat wel verklaart waarom de druif, de wijn en het merk Montepulciano d’ Abruzzo zo sterk staan. Over naar die arme Toscanen.
De renaissancekoepel van de San Biagiokerk werpt zijn statige schaduw over de vallei vol pijnbomen en cipressen. Op en rond de heuvel wordt Montepulciano wakker onder een frisse lentezon. De gevoelige groene bolletjes aan de wijnranken hebben nog een paar maand nodig om te veranderen in de sappige sangiovesebessen voor de Vino Nobile di Montepulciano. Hier mikt men niet op sloten bulkwijn, wel op selectieve kwaliteit. Breng dat maar eens aan de man bij een consument die bij het woord Montepulciano denkt aan dat andere imago en prijskaartje. “Een echte handicap op de internationale markt”, zegt Saverys. De recentste cijfers bevestigen dat. De DOC Montepulciano d’Abruzzo produceerde 857.500 hectoliter wijn, de wijngaarden in Montepulciano leverden 'amper' 53.500 hectoliter Vino Nobile op en nog eens 23.700 hectoliter aan Rosso di Montepulciano. Die laatste is de tweede wijn van de streek, ook gemaakt van sangiovese maar fruitiger want minder lang gerijpt. De Abruzzen lijken aan het langste eind te trekken. Al zegt kwantiteit niet alles
Een Nobele Oplossing
“Al jaren probeer ik de burgemeester van Montepulciano en de baas van de wijnregio te overtuigen om Montepulciano weg te laten van het etiket” zegt Virginie Saverys. “Het blijft moeilijk in een land van tradities, maar toch begint er stilaan iets te bewegen” glundert de topvrouw van Avignonesi. Samen met vijf andere topproducenten in de regio hebben ze L’Alleanza opgericht. Een alliantie die vanaf deze herfst een Nobile op de markt brengt, zonder vino of Montepulciano op het etiket. In de fles zit een echte terroirwijn van 100% sangiovese. De bedoeling is om met een topproduct de concurrentie aan te gaan met dat andere sangioveseplezier uit de streek: Brunello di Montalcino. Want “Toscane is altijd nobel geweest” luidt de slagzin van de alliantie.
“Amerikaanse wijnjournalisten spreken mij soms achteloos aan over mijn Vino Nobile di Montalcino” zucht Virginie Saverys. De vraag blijft dus of deze naamsverandering alle verwarring uit de wereld zal helpen. Laat dit artikel alvast een schot voor de boeg zijn. Denk ook niet dat elke Vino Nobile sowieso top is en elke Montepulciano d'Abruzzo bulkwijn. In elke streek heb je topproducenten, middelmatige en compleet ondermaatse. Beide druiven geven ook heel andere wijnen dus proef en oordeel vooral zelf. En geef toe: u heeft nu een goed verhaal bij een volgend Toscaans of Abruzzees glas.
